فرماندهان اصلی گروههای مقاومت عراقی، از مخالفان نظام دیکتاتوری صدام هستند که اکثر آنها به سبب تحرکات ضدنظام خود در آن زمان، به زندان افتاده بودند و پس از فروپاشی حزب بعث و اشغال عراق توسط آمریکا به انضمام گروههای مقاومت اسلامی درآمدند.
همچنین گروههای مقاومت همزمان با ورود "تروریسمِ مورد حمایت قطر، عربستان، ترکیه و اردن" به سوریه، برای جلوگیری از هتک حرمت به حرمهای اهلبیت(ع) و حفظ جان مردم مظلوم راهی سرزمین شام شدند.
به اعتراف بسیاری از ژنرالهای آمریکایی، 93 درصد از شکستهای وارد شده به آنان در عراق و سوریه توسط گروههای مقاومت اسلامی بوده است که تحت نظارت جمهوری اسلامی ایران فعالیت داشتهاند.
خردادماه 1393 نیز که تروریستها وارد خاک عراق شدند؛ گروههای مقاومت بدون عقب نشینی از مواضع و اهداف خود در سوریه، در جبهات عراق به مبارزه علیه باطل پرداختند.
«مقاومت اسلامی نُجَباء» گروهی اسلامی - جهادی و مرکز آن در بغداد است که به اصول اسلامی و ارزشهای آن باور داشته، معتقد به حاکمیت مطلق اسلام و در زمان غیبت پایبند به ولایت مطلقه فقیه بوده و با هدف دفاع از تمامیت ارضی، صیانت از حرمهای اهلبیت (ع) و حفاظت از حریم مردم مظلوم تشکیل شده است.
نام این گروه از «خطبه حضرت زینب کبری (س) در شام» الهام گرفته شده است: "...ألا فالعجب کل العجب لقتل حزب الله النُجَباء بحزب الشیطان الطلقاء...".
هستههای اصلی نُجَباء در سال 2004 میلادی کشف و سازماندهی شدند تا اینکه جنبش یادشده گسترش یافت و اکنون بیش از ۱۰ هزار رزمنده از آن در مناطق مختلف عراق و سوریه برای انجام ماموریتهای مشخص حضور دارند.
این گروه مقاومت اسلامی در همۀ زمینههای نظامی، جهادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، رسانهای و ... نیز فعالیت دارد.
دبیرکل نُجَباء، حجتالاسلام والمسلمین «اکرم الکعبی» است که پس از مسئولیتهای متعدد جهادی، تشکیلات نظامی دیگری به نام نُجَباء را با جذب رزمندگان شجاع و دلیر عراقی ــ که سالهای سال، قبل و بعد از سقوط «صدام حسین» دیکتاتور معدوم، سوابق جهادی فراوانی از خود به نمایش گذاشته بودند ــ تأسیس کرد.
به این ترتیب، رسالت نُجَباء در دو بُعدِ ضروری برای رسیدن به این اهداف معنا مییابد:
اول: بُعد نظری؛ از طریق آگاه سازی فکری در جهت فهم ضرورت پیاده سازی پروژه عدل الهی و درک شروط، مقدمات و معارف مورد نیاز و اخلاق فردی متناسب با آن در سطح فردی و اجتماعی.
دوم: بُعد عملی؛ متخلق شدن به روحیه فداکاری، مبارزه، شهادت در راه خدا و فدا کردن هرچیزی در راه رسیدن به هدف مطلوب که همان حکومت عدل، خیر، سعادت و کمال مطلق است.
اصول و قواعدی که مقاومت اسلامی نُجَباء در رسالت خود بر آنها بنا شده، همان اصولی است که قرآن کریم و سنت پیامبر(ص) و سیره اهلبیت(ع) بیان نمودهاند. اصول این گروه نیز مبتنی بر همین اصول شریف و ویژگیهایی است که این گروه را از گروههای اسلامی مشابه و فعال در میدان متمایز مینماید.
این اصول و مبادی، محصول شرایط جاری متعددی است که مرتبط با امت اسلامی است. از مهترین این اصول و مبادی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
این سازمان، ساختار فکری و سیاسی خود را از مکتب ولایت فقیه اخذ نموده و معتقد به ارتباط با حاکم شرع و فقیه جامع الشرائط همانند نهاد مرجعیت است که ضامن تثبیت پایههای فکری و سیاسی است. جدایی از این نهاد به منزله رها کردن اصول ثابت و ارزشهای شریفی است که این گروه مقاومت از ابتدا بر اساس ایمان به آنها شکل گرفته است.
ما معتقدیم اسلام برترین نوع حکومت است که از اراده ملت سرچشمه گرفته، چه در عراق و چه در غیر آن. با تمام ابزارهای ممکن در جهت تحقق بخشیدن به این اعتقاد تلاش میکنیم.
در عرصه واقعیت نیز میپذیریم که ضروری است تلاشهای سیاسی و ثبات سیاسی وجود داشته و دولتی باشد که متکفل ارائه خدمات اساسی، تحقق رفاه اجتماعی و اقتصادی باشد و امنیت مردم را ولو به صورت مقطعی تأمین نماید تا از این مرحله عبور کرده و بحرانهایی که اشغالگران بر کشورهای اسلامی تحمیل نمودهاند را پشت سر بگذاریم.
معتقدیم که دولت امام زمان(عج) حکومتی جهانی و فراگیر است که عراق نیز جزء جدایی ناپذیر آن است و در حوادث پیش از ظهور نقشی مهم و تاثیرگذار دارد. از این رو به حفظ یکپارچگی این سرزمین که قومیتهای مختلف و مذاهب و ادیان متفاوت در کنار یکدیگر برادرانه زندگی میکنند، پایبندیم و به هیچ وجه هیچ نوعی از تجزیه براساس طائفهگرایی و نژادپرستی را نمیپذیریم.
ما حوادث جهان اسلام را از دغدغههای خود میدانیم و با توجه به رسالت این گروه مقاومت، این مشکلات را در صدر اولویات خود قرار میدهیم. از جمله این مسائل میتوان به این موارد اشاره کرد: مساله فلسطین، حجاز، بحرین، یمن و سوریه که همانند خاری در چشم دشمنان بوده و پشتیبان حقیقی نیروهای شریف مقاومت در منطقه عربی است.
باور داریم که گفتگوی هدفمند بهترین راه برای حل مسائل مورد اختلاف و بحرانهای داخلی است که عراق با آنها درگیر است و به هیچ عنوان دخالت بین المللی در این موارد را به ویژه از سوی کشورهای اشغالگر نمیپذیریم.
معتقدیم حق اجتماع است که آزادی و اراده خود را در چارچوب اصول اسلامی اعمال نماید و هرگونه تعرض به آزادیهایی که اسلام به رسمیت شناخته است؛ به منزله تجاوز به حقوق اجتماع است و بر ماست که بر مبنای منطق دفاع از حقوق اجتماع، همچون یکی از اولویتهای این گروه مقاومت اسلامی با آن مقابله نماییم.
تمامی اعضای مقاومت اسلامی نُجَباء با روحیه برادری و عدم برتری یکی بر دیگری مگر به تقوا رفتار میکنند؛ اما از آنجا که نظام تشکیلاتی ایجاب میکند به ناچار باید در سلسله مراتب، نقشها و ماموریتها را بر حسب کفایت، مهارت و تعهد تقسیم و توزیع کرد. بر این اساس، حقوق و تکالیف به بصورت سازمانی درمیآید و در صورت کوتاهی بازخواست میشود، چرا که مسئولیتها یک تکلیف است، نه جایگاهی برای فخر فروشی و نه امتیازی برای یک شخص.
مقاومت اسلامی نُجَباء دارای ویژگیهای خاصی است که مهمترین آنها عبارتند از:
پس از فتوای جهاد کفایی مرجعیت عالیقدر عراق آیت الله العظمی «سید علی حسینی سیستانی»، دو تیپ تحت لوای سازمان بسیج مردمی عراق (الحشد الشعبی) به مبارزه علیه تروریستهای تکفیری داعش میپردازد.
در سوریه نیز دو تیپ متشکل از رزمندگان با تجربه برای مقابله حداکثری با مجموعه گروه های تروریستی مستقر در این کشور ساماندهی شده است.
همچنین یک تیپ تحت عنوان "نیروهای مخصوص واکنش سریع" که رزمندگان آن تحت آموزش انواع دوره های حرفه ای و فوق حرفه ای قرار گرفته اند، برای عملیات نُجَباء در اقصی نقاط جبهه مقاومت در نظر گرفته شده است.